Министерство образования Республики Беларусь
Управление по образованию, спорту и туризму Вилейского райисполкома
Государственное учреждение образования
«Ильянская средняя школа имени А.А.Гримотя»
Официальный сайт. Регистрационное свидетельство № 6141202641 от 23 мая 2012 г.
Турысцка-краязнаўчы маршрут
«Праваслаўныя святыні Ільяншчыны»
Аўтары: творчая група вучняў аб’яднання па інтарэсах «Асновы праваслаўнай культуры» ДУА «Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця» Вілейскага раёна Мінскай вобласці
Кіраўнік: Кіпель Зоя Анатльеўна, кіраўнік аб’яднання па інтарэсах «Асновы праваслаўнай культуры»
Мэта экскурсіі: выхаванне ў вучняў маральных якасцей грамадзяніна і патрыёта праз вывучэнне гістарычных помнікаў малой радзімы, садзейнічанне абуджэнню цікавасці да культурна-гістарычнай спадчыны малой радзімы, выхаванню нацыянальнай самасвядомасці праз беларускую культуру і гісторыю.
Задачы экскурсіі: стварыць умовы для прыцягнення вучняў у культурна-пазнавальную і даследчую дзейнасць, накіраваную на атрыманне ведаў аб гісторыка-культурнай спадчыне малой радзімы; садзейнічаць фарміраванню культурнага вопыту навучэнцаў, павышэнню іх інтэлектуальнага ўзроўню; садзейнічаць захаванню і прымнажэнню нацыянальнага, духоўнага і культурнага здабытку сваёй малой радзімы.
Тып экскурсіі: гістарычная.
Від экскурсіі: пешая.
Час экскурсіі: 1,5 гадзіны.
Працягласць экскурсіі: 3 км.
Маршрут экскурсіі: аг.Ілья вул.Школьная, 1 А (месца збору) → вул.17 Верасня, д.36 (царква святога прарока Іліі) → вул.Савецкая, 129 Б (сквер з памятным знакам у гонар в.Ілья, дзе была раней царква) → вул.Савецкая, д.149 (Паклонны крыж аг.Ілья) → вул.Школьная, 1 А (канец экскурсіі).
Змест экскурсіі: падчас экскурсіі вучні пазнаёмяцца з гісторыяй узнікнення, асаблівасцямі архітэктуры праваслаўнай царквы святога прарока Іліі аг.Ілья, галоўнымі святынямі храма, месцам, дзе ўсталяваны памятны знак у гонар в.Ілья і Паклонным крыжам.
Агульныя метадычныя ўказанні да тэмы экскурсіі:
Агульныя арганізацыйныя ўказанні: падчас экскурсіі строга сачыць за выкананнем правіл бяспекі ўдзельнікаў экскурсіі, правіл дарожнага руху, інструктаваць іх аб выкананні норм бяспекі пры аглядзе аб’ектаў.
Уступленне да экскурсіі:
арганізацыйнае ўступленне зрабіць пры сустрэчы з групай да пачатку руху, прадставіцца групе, абгаварыць неабходныя арганізацыйныя пытанні і нагадаць аб правілах паводзін падчас экскурсіі, правілах дарожнага руху і нормах бяспекі;
у інфармацыйнай частцы ўступлення коратка паведаміць аб тэме і асноўных аб'ектах экскурсіі;
настроіць экскурсантаў на ўспрыманне будучай экскурсіі і ўстанавіць з імі эмацыйна-псіхалагічны кантакт;
працягласць уступлення - да 10 хвілін.
Заключэнне.
Заключэнне зрабіць ля будынка школы.
Працягласць заключэння – 10 хвілін.
ТЭХНАЛАГІЧНАЯ КАРТА МАРШРУТУ ЭКСКУРСІІ
«ПРАВАСЛАЎНЫЯ СВЯТЫНІ ІЛЬЯНШЧЫНЫ»
|
Маршрут |
Месца пры- пынку |
Аб’ект паказу |
Час |
Змест экскурсіі |
Арганізацыйныя і метадычня ўказанні |
|
Пачатак маршрута -аг.Ілья вул.Школьная, 1 А, месца збора групы: ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця” |
|
|
10 хв. |
Сустрэча і кароткае знаёмства з групай. Паведамленне тэмы, маршруту і працягласці экскурсіі |
Знаёмства з правіламі паводзін падчас экскурсіі, парадку перамяшчэння, размяшчэння на месцах прыпынкаў (пакiданне месцаў для праходу), мер бяспекі і парадак задачы пытанняў (у канцы экскурсіі). Усталяваць эмацыйна-псіхалагічны кантакт з групай |
|
Рух ад школы да храма святога прарока Іліі – 400 м |
|||||
|
вул.17 Верасня, д.36 |
Храм святога прар. Іліі |
Архітэктура будынка і наведванне царквы |
30 хв. |
Царква ўзведзена ў 1828 годзе святаром Іусцінам Яленаўскім. Яна зроблена з дрэва і з’яўляецца помнікам драўлянай архітэктуры з рысамі стылю “мадэрн”. Прамавугольнае ў плане збудавання пад стромкім трохсхільным дахам. Уваход зроблены ў выглядзе галерэі (падсені) на чатырох слупах, якія абапіраюцца на каменны падмурак, маленькі бабінец з бакавымі дзвярамі, звернутымі ў нутр царквы.Над ім хоры на квадратных слупах. Прасторны неф, асветлены высокімі вокнамі, заканчваецца іканастасам, за якім месцяцца апсіда і бакавыя сакрысціі. Звонку над абсідай невялікі цыбулепадабны залаты купал. Царква абшалявана. У царкве ёсць іконы, сярод іх асабліва шанаванай з'яўляецца Ціхвінская ікона Божай Маці, а таксама іконы з выявамі Хрыста. |
Візуальны агляд царквы. Абыход царквы падчас павольнага руху. Агляд царквы знутры. Адказы на пытанні |
|
Рух ад царквы па вул.17 Верасня да сквера. 500 м |
|||||
|
вул.Савецкая, 129 Б |
Сквер |
Памятны знак у гонар в.Ілья, тут была раней царква |
10 хв. |
Зараз на месцы знесенай царквы знаходзіцца невялікі сквер. Ён побач з аўтастанцыяй, і філіялам СП “ММЦ”, а недалёка адсюль і хлебазавод, які цяпер не працуе. Тут жа знаходзіцца і рынкавая плошча, але ўжо даўно ніхто нічога не прадае там і не купляе – засталося, можна сказаць, пустое месца. А сквер на месцы знесенай у 1950-х гадах царквы – гэта купка даволі вялікіх бяроз. Пасярэдзіне невялічкая клумба пад кветкі ля памятнага знака. Збоку – дзве лаўкі, на якіх ёсць магчымасць пасядзець улетку пасажырам, якія прыходзяць на аўтастанцыю і чакаюць маршрутных аўтобусаў. |
Візуальны агляд. Адпачынак у скверы. Чытанне вершаў пра малую Радзіму. Адказы на пытанні. |
|
Рух па вул.Савецкай. 1 км |
|||||
|
вул.Савецкая, д.149 |
|
Паклонны крыж |
10 хв |
Паклонны крыж - манументальнае збудаванне ў выглядзе крыжа. Усе паклонныя крыжы аг.Ілья маюць васьміканцовую форму. Часта пры ўсталяванні крыжа ля яго падножжа рабілася ўзвышэнне, якое сімвалізавала Галгофу — месца распяцця Госпада Ісуса Хрыста. Падставай падобнага ўзвышэння служылі жмені зямлі, якія прыносілі на месца ўсталявання крыжа ўдзельнікі гэтай хрысціянскай традыцыі. Узведзены на адкрытай ўзвышанай мясцовасці з дрэва і дасягаюць вышыні некалькіх метраў (каля 4 м). Каля паклонных крыжоў звычайна здзяйсняюцца малебны. |
Візуальны агляд. Прыбіранне смецця каля крыжа, чытанне (і спяванне па жаданні) трапара св.прароку Іліі. Адказы на пытанні |
|
Рух па вул.Савецкай, 17 Верасня, Школьнай. 1.5 км |
|||||
|
Падвесці вынікі экскурсіі, адзначыць экскурсійныя магчымасці мясцовасці, зрабіць рэфлексію, высновы, адказаць на пытанні, якія ўзніклі, падзякаваць за ўвагу |
|||||
Аглядная экскурсія "Ільянскія Далягляды"
Віртуальная экскурсія «Вілейшчына літаратурная»
Экспонаты экспозиции "Еврейская жизнь в Илье"
Jewish life in Ilya Exhibition Items Part 1
Часть 1 Экспозиция "Еврейская жизнь в Илье" виртуальная экскурсия
Jewish life in Ilya The Exhibition Part 2
Часть 2 Экспозиция "Еврейская жизнь в Илье" виртуальная экскурсия
Jewish life in Ilya The Exhibition Part 3
Часть 3 Экспозиция "Еврейская жизнь в Илье" виртуальная экскурсия
Відэаагляд музея "Ільянскія далягляды" на англійскай мове
Экскурсія ў музеі "Ільянскія далягляды" на англійскай мове
Аўтары: навучэнцы 6,7 класаў ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А. Грымаця”.
Кіраўнікі: Маркевіч Люцыя Францаўна, кіраўнік школьнага народнага музея “Ільянскія далягляды”, Шушкевіч Аксана Аляксееўна, кіраўнік школьнага народнага музея “Вілейшчына літаратурная” дзяржаўнай установы адукацыі “Ільянская сярэдняя школа імя А.А. Грымаця”.
Мэта экскурсіі: азнаямленне з памятнымі мясцінамі Ільяншчыны, выхаванне пачуцця грамадзянскасці і патрыятызму.
Задачы экскурсіі: зацікавіць жыхароў і гасцей нашага рэгіёна важнай краязнаўчай інфармацыяй;
прадставіць пазнавальныя і рэкрэацыйныя магчымасці цудоўнага краю і здабыць новыя звесткі пра малую Радзіму;
прапагандаваць дзейнасць школьных народных музеяў дзяржаўнай установы адукацыі “Ільянская сярэдняя школа імя А.А. Грымаця”.
Тып экскурсіі: краязнаўчая.
Від экскурсіі: аўтамабільна-пешая.
Доўжыцца экскурсія: 5 гадзін 12 мінут
Працягласць – каля 30,5 км
Маршрут экскурсіі: дзяржаўная ўстанова адукацыі “Ільянская сярэдняя школа імя А.А. Грымаця” (Вілейскі раён, аг.Ілья, вул. Школьная, 1а) – в.Абадоўцы – в.Бязводнае – в.Кавалі – в.Баяры – в.Барсукі – в. Суднікі – в. Калодчына – в.Асцюковічы – Ілья.
Змест экскурсіі:
У распрацаваны маршрут уключаны разнастайныя аб’екты, што дазваляе зацікавіць шырокае кола наведвальнікаў.
Маршрут знаходзіцца на шляху да зон адпачынку, месц паломніцтва, побач са значнымі турыстычнымі аб’ектамі. Гэта дае магчымасць экскурсантам шмат пабачыць і даведацца, нават проста адпачыць. Ён можа быць прапанаваны аматарам розных відаў транспарту. Прыводзяцца змястоўныя гістарычныя факты з выкарыстаннем літаратурных крыніц, а таксама тыя, якія атрыманы ад розных людзей у час сустрэчы з імі ў школе ці ў паходах і экскурсіях.
Уключаныя ў маршрут навакольныя вёскі – найкаштоўнейшыя аб’екты краязнаўства.
Агульныя метадычныя ўказанні да тэмы экскурсіі:
Агульныя арганізацыйныя ўказанні:
падчас экскурсіі строга сачыць за выкананнем правілаў бяспекі ўдзельнікамі экскурсіі, правілаў дарожнага руху, інструктаваць экскурсантаў аб захаванні нормаў бяспекі пры аглядзе аб'ектаў.
Уступ да экскурсіі:
Арганізацыйны ўступ зрабіць пры сустрэчы з групай да пачатку руху, прадставіцца групе, абгаварыць неабходныя арганізацыйныя пытанні і нагадаць аб правілах паводзін падчас экскурсіі і нормах бяспекі;
у інфармацыйнай частцы ўступу коратка паведаміць аб тэме і асноўных аб'ектах экскурсіі;
наладзіць экскурсантаў на ўспрыманне маючай адбыцца экскурсіі і ўсталяваць з імі эмацыйна-псіхалагічны кантакт;
працягласць ўступлення 5 хвілін;
Заключэнне.
Заключэнне зрабіць ля каталіцкага касцёла “Найсвяцейшае Сэрца Езуса”
Працягласць заключэння – 5 хвілін.
ТЭХНАЛАГІЧНАЯ КАРТА МАРШРУТА ЭКСКУРСІІ “ПАМЯТНЫЯ МЯСЦІНЫ ІЛЬЯНШЧЫНЫ”
|
Маршрут |
Месца прыпынку |
Аб’ект паказу |
Працяг-ласць паказу |
Найменне падтэмы і асноўныя пытанні |
Арганіза-цыйныя пытанні |
Метадычныя ўказанні |
|
|
Уступленне |
|||||||
|
аг. Ілья
ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця” |
Пляцоўка каля школы |
аг.Ілья вул. Школьная, 1 А
Школьныя народныя музеі “Ільянскія далягляды”, “Вілейшчына літаратурная”.
Памятны камень у гонар Змітрака Бядулі |
5 мін
30 мін.
5 мін. |
Сустрэча і кароткае знаёмства з групай.
Абзорныя экскурсіі з экскурсаводамі
Звесткі пра гады вучобы Змітрака Бядулі ў Ільянскім ешыбоце |
Знаёмства з правіламі паводзін падчас экскурсіі, парадку перамяшчэння, размяшчэння на месцах прыпынкаў (пакіданне месцаў для праходу), мер бяспекі і парадак задачы пытанняў (у канцы экскурсіі).
Экскурсію праводзяць экскурсаводы, навучэнцы 6,7 класаў. Наведвальнікі дзеляцца на 2 групы.
Група размяшчаецца паўкругам |
Прапанаваць групе знаходзіцца паўкругам не больш чым у два рады.
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу (папярэдні агляд, нагляднасць) і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд у в.Абадоўцы (10 мін) 6 км |
|||||||
|
в.Абадоўцы |
Пляцоўка перад капліцай-усыпальніцай |
Капліца-ўсыпальніца, сядзіба Багдановічаў, руіны вінакурні, гаспадарчыя пабудовы 19 стагоддзя |
30 мін. |
Экскурсія “Гісторыя роду паноў Багдановічаў”, паказ гаспадарчых пабудоў 19 стагоддзя |
Група размяшчаецца паўкругам. Экскурсію праводзіць экскурсавод. |
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд у в.Бязводнае (4 мін) 2 км |
|||||||
|
в.Бязводнае |
На ўскрайку лесу |
Гарадзішча – жалезаробчы цэнтр |
15 мін |
Паказ месц знаходжання Гарадзішча, жалезаробчага цэнтра |
Група размяшчаецца паўкругам. Экскурсію праводзіць экскурсавод. |
Спалучаць прыёмы |
|
|
Пераезд у в.Кавалі (4 мін) 2 км |
|||||||
|
В.Кавалі |
Пляцоўка перад хатай Веры Буркевіч, вязня канцлагера |
Вязень канцлагера Вера Буркевіч |
20 мін. |
Аповед Веры Буркевіч пра дзяцінства, апаленае вайной |
Група размяшчаецца паўкругам. Гутарка праходзіць у форме дыялогу |
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд у в.Баяры (4 мін)2 км |
|||||||
|
в.Баяры |
Пляцоўка перад хатай, дзе нарадзіўся член Саюза пісьменнікаў Беларусі Іван Лашутка |
в.Баяры. Хата, дзе нарадзіўся член Саюза пісьменнікаў Беларусі Іван Лашутка |
15 мін |
Знаёмства з жыццёвым і творчым шляхам Івана Лашуткі |
Група размяшчаецца паўкругам.
|
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд у в.Барсукі (4мін) 2 км |
|||||||
|
в.Барсукі |
На месцы кургана |
Сядзіба пана Барсука, курган “Панская гара” |
10 мін |
Агляд рэшткаў маёнтка пана Барсука |
Экскурсію праводзіць экскурсавод. |
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд у в.Суднікі (4 мін)2 км |
|||||||
|
в.Суднікі |
Каля капліцы на могілках |
Капліца на могілках – каменныя магілы – радзіма майстра баянаў Мікалая Судніка |
15 мін |
Агляд гістарычных аб’ектаў, знаёмства з біяграфіяй майстра баянаў Мікалая Судніка |
Група размяшчаецца паўкругам. Экскурсію праводзіць экскурсавод. |
Спалучаць прыёмы |
|
|
Пераезд у в.Калодчына (5 мін)3 км |
|||||||
|
в.Калодчына |
Пляцоўка перад хатай алімпійскага чэмпіёна А.Г.Газава |
Радзіма дзеяча рэвалюцыйнага руху Заходняй Берарусі Я.Е.Гаўрыліка, месца жыхарства алімпійскага чэмпіёна А.Г.Газава сядзіба паноў Тукалаў |
20 мін |
Размова з алімпійскім чэмпіёнам А.Г.Газавым, знаёмства з дзеячам рэвалюцыйнага руху Заходняй Берарусі Я.Е.Гаўрыліка |
Група размяшчаецца паўкругам. Гутарка праходзіць у форме дыялогу |
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд у в.Асцюковічы (10 мін)6 км |
|||||||
|
в.Асцюковічы |
Пляцоўка перад паркам Парк |
Сядзіба паноў Тукалаў |
15 мін |
Знаёмства з гісторыяй роду паноў Тукалаў, агляд былой сядзібы |
Група размяшчаецца паўкругам. Экскурсію праводзіць экскурсавод. |
Спалучаць прыёмы |
|
|
Пераезд у аг.Ілья да месца растрэлу яўрэяў у гады Вялікай Айчыннай вайны (7 мін) 4 км |
|||||||
|
аг.Ілья Месца растрэлу яўрэяў у гады Вялікай Айчыннай вайны. Помнік на месцы пахавання |
Пляцоўка каля помніка на месцы пахавання
|
Помнік на месцы пахавання |
15 мін |
Звесткі пра яўрэяў, жыхароў Ільі, якія загінулі ў час Халакосту |
Група размяшчаецца паўкругам.
|
Спалучаць прыёмы |
|
|
Пераезд да Брацкай магілы савецкіх воінаў і партызан (2 мін) 0,5 км |
|||||||
|
аг. Ілья Брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан |
Пляцоўка каля помніка |
Брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан |
15 мін |
Звесткі аб загінуўшых савецкіх салдатах і партызанах ў чэрвені 1944 года |
Група размяшчаецца паўкругам.
|
Спалучаць прыёмы |
|
|
Пераезд да Свята-Ільінскай праваслаўная царква (2 мін) 0,5 км |
|||||||
|
аг. Ілья Свята-Ільінская праваслаўная царква. |
Пляцоўка каля царквы. |
Свята-Ільінская праваслаўная царква.
|
15 мін |
Звесткі аб Свята-Ільінскай праваслаўнай царкве
|
Група размяшчаецца паўкругам.
|
Выкарыстоў-ваць прыёмы паказу (папярэдні агляд, нагляднасць) і аповеду (экскурсійнай даведкі). |
|
|
Пераезд да каталіцкага касцёла “Найсвяцейшае Сэрца Езуса (2 мін) 0,5 км |
|||||||
|
аг. Ілья Каталіцкі касцёл “Найсвяцейшае Сэрца Езуса” |
Пляцоўка каля касцёла.
|
Каталіцкі касцёл “Найсвяцейшае Сэрца Езуса” |
15 мін |
Звесткі аб каталіцкім касцёле “Найсвяцейшае Сэрца Езуса”
|
Група размяшчаецца паўкругам.
|
Спалучаць прыёмы |
|
|
Заключэнне. Кароткі агляд аб'ектаў, з якімі пазнаёміліся ў час экскурсіі. 5 мін. |
|||||||
 |
 |
|
Фота 1. ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця”
|
Фота 2. Школьны народны музей “Вілейшчына літаратурная”
|
 |
 |
|
Фота 3. Школьны народны музей “Ільянскія далягляды”
|
Фота 4. Капліца ў в.Абадоўцы
|
 |
 |
|
Фота 5. Гаспадарчыя пабудовы 19 ст. у в.Абадоўцы
|
Фота 6. Вінакурня ў в.Абадоўцы
|
 |
 |
|
Фота 7. На месцы жалезаробчага цэнтра ў Бязводным
|
Фота 8. Член Саюза пісьменнікаў Беларусі, паэт Іван Лашутка
|
 |
 |
|
Фота 9. В.Барсукі. Панская гара
|
Фота 10. Мікалай Суднік – майстар баянаў |
 |
|
|
Фота 11. Алімпійскі чэмпіён па кулявой стральбе Аляксандр Газаў
|
Фота 12. Свята-Ільінская праваслаўная царква |
 |
|
|
Фота 13. Магіла акадэміка А.А.Грымаця |
Фота 14. Месца растрэлу яўрэяў у гады Вялікай Айчыннай вайны. Помнік на месцы пахавання |
|
|
|
|
Фота 15. Ільянскія яўрэйскія могілкі |
Фота 16. Малітоўны дом |
|
|
|
|
|
|
 |
 |
| Фота 17. Брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан | Фота 18. Каталіцкі касцёл “Найсвяцейшае Сэрца Езуса” |
