ІНАВАЦЫЙНЫ ПРАЕКТ

«Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння

 і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі»

Тэрміны рэалізацыі: 2018 – 2022 гады

Кіраўнік інавацыйнага праекта   Юшко Ігар Аляксандравіч,  дырэктар ДУА «Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця»

Кансультанты інавацыйнага праекта:

1. Слесарава Іна Мікалаеўна, дацэнт кафедры сучасных методык і тэхналогій адукацыі ДУА «Акадэмія паслядыпломнай адукацыі», кандыдат педагагічных навук, дацэнт.
2. Пашковіч Таццяна Фадзееўна, намеснік начальніка цэнтра развіваючых педагагічных тэхналогій ДУА «Акадэмія паслядыпломнай адукацыі».
3. Доўгаль Дзмітрый Аляксандравіч, дацэнт кафедры пачатковай адукацыі і лінгвадыдактыкі УА «Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А.А.Куляшова».

Каардынатар інавацыйнага праекта Міхалёнак Алена Мікалаеўна, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце ДУА «Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця»                      

 Інавацыйны праект з’яўляецца адказам на сацыякультурны выклік сучаснасці і прадугледжвае магчымасць далучэння да рашэння праблемы фарміравання беларускамоўнай асобы, якая валодае высокім узроўнем этнакультурнай кампетэнцыі, праз выкарыстанне ў адукацыйным працэсе этнакультурных тэхналогій у спалучэнні з эфектыўным педагагічным вопытам.

Удзел у праекце будзе спрыяць станаўленню навучэнца не толькі як суб'екта вучэбнай дзейнасці, здольнага да пабудовы ўласнай адукацыйнай траекторыі, якая забяспечвае паспяховую самарэалізацыю на ўсіх этапах навучання, але і падрыхтаванага да захавання і перадачы духоўна-маральнай і культурнай спадчыны, усведамлення сваёй адказнасці за лёс Айчыны і свайго народа.

Мэта інавацыйнага праекта – фарміраванне і развіццё асобы вучня, гатовай «да ўмацавання культурнай і гістарычнай ідэнтычнасці беларускага народа; забеспячэння захавання, развіцця, распаўсюджвання і папулярызацыі беларускай нацыянальнай гісторыі, культуры і мовы» праз эвалюцыяніраванне этнакультурных традыцый у межах адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі.

Задачы інавацыйнага праекта:

1. Распрацаваць і рэалізаваць сістэму кіравання, якая забяспечвае ўключэнне педагогаў у працэс рэалізацыі інавацыйнага праекта шляхам авалодання этнакультурнымі тэхналогіямі, на аснове сучасных прынцыпаў менеджменту.

2. Забяспечыць навукова-метадычнае суправаджэнне на ўсіх этапах рэалізацыі інавацыйнага праекта, якое садзейнічае самаадукацыі педагогаў сродкамі тэарэтычнага асэнсавання канцэптуальных асноў праекта і вызначэння кірунку індывідуальных педагагічных даследаванняў для фарміравання і развіцця інавацыйнага педагагічнага вопыту.

3. Арганізаваць метадычнае суправаджэнне, якое забяспечвае прыняцце педагагічнымі работнікамі этнапедагогікі як сацыягуманітарнай каштоўнасці і эфектыўнага сродку ўзбагачэння зместу адуацыі, стварае ўмовы для авалодання педагогамі этнакультурнымі тэхналогіямі ў спалучэнні з сучаснымі адукацыйнымі тэхналогіямі і садзейнічае індывідуальнаму асобаснаму і прафесійнаму развіццю.

4. Узбагаціць і пашырыць адукацыйнае асяроддзе ўстановы адукацыі, закладваючы і развіваючы этнакультурныя традыцыі шляхам падрымкі ініцыятыў вучняў, педагагічных работнікаў, законных прадстаўнікоў і сацыяльных партнёраў, праз спалучэнне культуры і педагагічных здабыткаў для фарміравання і развіцця вучня як захавальніка і носьбiта нацыянальна-культурных каштоўнасцей.

5. Арганізаваць псіхолага-педагагічнае забеспячэнне інавацыйнага праекта, якое садзенічае фарміраванню і развіццю этнакультурнай кампетэнцыі ўсіх суб’ектаў адукацыйнага працэсу.

6. Стварыць спрыяльныя ўмовы для працэсу фарміравання, прадстаўлення і трансляцыі педагогамі інавацыйнага педагагічнага вопыту ў галіне этнапедагогікі, распрацаваць метадычныя матэрыялы па ўкараненні яго ў масавую адукацыйную практыку.

Спіс удзельнікаў рэалізацыі інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі» 

1. Юшко І.А., дырэктар школы – агульнае кіраўніцтва праектам;
2. Міхалёнак А.М., намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце - арганізацыйна-метадычнае, вучэбна-метадычная, інфармацыйнае забеспячэнне інавацыйнай дзейнасці, псіхолаг-педагагічнае суправаджэнне;
3. Кіпель З.А., педагог сацыяльны - сацыяльна-педагагічнае суправаджэнне, правядзенне заняткаў па інтарэсах  у 1-4 класах;
4. Радаванавіч Т.Г., інжынер-праграміст - інфармацыйнае і праграмнае забеспячэнне;
5. Маркевіч Л.Ф., кіраўнік народнага музея «Ільянскія далягляды» - арганізацыя работы клуба «Цікавых сустрэч», клуба «Юныя экскурсаводы» на базе школьнага народнага музея «Ільянскія далягляды»;
6. Шушкевіч А.А., кіраўнік народнага музея «Вілейшчына літаратурная» - арганізацыя работы прэс-цэнтра школы, арганізацыя работы клуба «Цікавых сустрэч», клуба «Юныя экскурсаводы» на базе школьнага народнага музея «Вілейшчына літаратурная»;
7. Тумашэвіч Л. Р., настаўнік пачатковых класаў – правядзенне факультатыўных заняткаў у 3 класе;
8. Владыка Т.Ю., настаўнік беларускай мовы і літаратуры - правядзенне факультатыўных заняткаў у 6, 9, 10, 11 класах;
9. Сэсарава А.І., настаўнік замежнай мовы - арганізацыя даследчай дзейнасці ў 6-11 класах;
10. Максімовіч Т.П., настаўнік пачатковых класаў - правядзенне факультатыўных заняткаў, заняткаў па інтарэсах у 4 класе;
11. Філістовіч С.Р., настаўнік пачатковых класаў - правядзенне факультатыўных заняткаў у 1 класе.

    ---

    Приказ Министерства образования Республики Беларусь от 30.07.2019 г. № 617 «Об экспериментальной и инновационной деятельности в 2019/2020 учебном году» 

    Перечень учреждений образования, на базе которых осуществляется инновационная деятельность в сфере образования в 2019/2020 учебном году

    Загад Галоўнага ўпраўлення па адукацыі Мінскага абласнога выканаўчага камітэта

    Пералiк устаноў адукацыi Мінскай вобласці, на базе якіх ажыццяўляецца эксперыментальная і інавацыйная дзейнасць у сферы адукацыі ў 2019/2020 навучальным годзе
    Загад упраўлення па адукацыі, спорце і турызме

    Загад аб інавацыйнай дзейнасці

    Каляндарны план рэалізацыі праекта 2019/2020 н.г.

Загад Галоўнага ўпраўлення па адукацыі Мінскага абласнога выканаўчага камітэта

Пералiк устаноў адукацыi Мінскай вобласці, на базе якіх ажыццяўляецца эксперыментальная і інавацыйная дзейнасць у сферы адукацыі ў 2018/2019 навучальным годзе

Каляндарны план рэалізацыі праекта 2018/2019 н.г.

Загад Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь

Пералiк устаноў адукацыi, на базе якіх ажыццяўляецца эксперыментальная і інавацыйная дзейнасць у сферы адукацыі ў 2018/2019 навучальным годзе

Загад упраўлення па адукацыі, спорце і турызме

Загад аб інавацыйнай дзейнасці

Навукова-метадычнае суправаджэнне праекта: 

 http://www.academy.edu.by/component/content/article/57/233-2012-02-12-11-02-25.html 

Папулярызацыя беларускай мовы

Аладкі (панкейкі) з Яўгеніем Нікалаевым https://www.youtube.com/watch?v=4jBWSkvA2QU 

Беларуская народная кухня з Лізай Артамонавай https://www.youtube.com/watch?v=IvFOzAUS0pc 

Беларуская народная кухня з Юліяй Нікалаевай https://www.youtube.com/watch?v=nrM_882Jf4Y 

Беларуская народная кухня з Юліяй Усціновіч https://www.youtube.com/watch?v=wuaI5EASL6Q 

Беларуская народная кухня з Дзіянай Ерашонак https://www.youtube.com/watch?v=DoMU2wPKguk 

Беларуская народная кухня з Канстанцінам Кандрашовым

https://www.youtube.com/watch?v=Vu4o84qWSXQ  

Беларуская народная кухня з Таісіяй Адамаўнай Кандрашовай

https://www.youtube.com/watch?v=1ToMDkB32fs  

Выстава вырабаў навучэнцаў «Жавароначкі, прыляціце, Цёпла лецейка прынясіце!» створана намаганнямі навучэнцаў 4, 5, 8, 9 класаў пад кіраўніцтвам педагогаў Т.П.Максімовіч, С.М.Юшко, А.І.Сэсаравай, А.С.Гаўрылік, Л.Р.Тумашэвіч. https://www.youtube.com/watch?v=yPHBBAX-YLs&feature=youtu.be 

https://www.youtube.com/watch?v=kf8um3_zkYY 

Сакавік пачаўся ў групе падоўжанага дня для навучэнцаў 2-7 класаў  гульнёй "Размаўляем па-беларуску" сярод шасцікласнікаў. Мікуцкі Павел і Каржэвіч Юлія, навучэнцы 8 класа, пад кіраўніцтвам Ж.С.Судніковіч правялі цікавыя інтэлектуальныя спаборніцтвы па беларускай мове і літаратуры. 

А.С.Гаўрылік і А.А.Шушкевіч сачылі за выкананнем правіл гульні, а за правільныя адказы вучні атрымоўвалі сімвалічны "Васілек". Перамагла каманда, якая зарабіла большую колькасць "Васількоў".

3 лютага ў групе падоўжанага дня для навучэнцаў 2-7 класаў адбылася гульня "Размаўляем па-беларуску" сярод пяцікласнікаў.

Шлуха Ксенія і Кулеш Эльвіра, навучэнкі 7 класа, пад кіраўніцтвам Ж.С.Судніковіч правялі цікавыя інтэлектуальныя спаборніцтвы
па беларускай мове і літаратуры. А.С.Гаўрылік сачыла за выкананнем правіл гульні, а за правільныя адказы вучні атрымоўвалі
сімвалічны "Васілек". Перамагла каманда, якая зарабіла большую колькасць "Васількоў".

19 снежня адбылася сустрэча з Несцяровіч Святланай Рыгораўнай, былым дырэктарам Ільянскага аграрнага каледжа. Імя Святланы Несцяровіч унесена ў кнігу “Памяць. Вілейскі раён”. Святлана Рыгораўна проста і даходліва расказала вучням пра свой жыццёвы шлях: як расла, выбірала прафесію, як пастаянна ўдасканальвала свае веды па ветэрынарнай медыцыне. Закончыла Віцебскі ветэрынарны інстытут, затым завочна Маскоўскую ветэрынарную акадэмію імя Скрабіна, павышала кваліфікацыю ў Казанскім ветэрынарным інстытуце. Яе выступленне суправаджалася дэманстрацыяй дакументаў і фатаграфій. Вучні пачулі з вуснаў сваёй госці цікавы аповяд пра стажыроўку  ў ЗША па праграме абмену спецыялістамі ў галіне аграбізнесу ў 1992 годзе. Зацікавіла вучняў і тое, як Святлана Рыгораўна абараняла кандыдацкую дысертацыю па ветэрынарыі.  Святлана Рыгораўна адказала на шматлікія  пытанні: “Што самае галоўнае ў жыцці?”, “Як трэба будаваць адносіны з людзьмі?”,  “Ці можаце вы назваць сябе шчаслівай?”, “Ці хацелася вам застацца ў Амерыцы?”  і інш.

Даследчая праца “Паважаныя госці, ці не перашкаджаюць вам гаспадары?” Радавановіч Станіславы, падрыхтаваная пад кіраўніцтвам настаўніка пачатковых класаў Максімавіч Т.П., распавядае пра інвазіўныя расліны на тэрыторыі аг. Ільі і знаёміць з метадамі барацьбы з імі. Мультфільм можна паглядзець па спасылцы 

 https://www.youtube.com/watch?v=blI_22YwSHM   або

4 снежня А.М.Міхалёнак прыняла ўдзел у рэспубліканскім семінары "Кластарная мадэль кіравання як сродак павышэння эфектыўнасці і прадуктыўнасці інавацыі», які адбыўся ў ДУА "Ждановіцкая сярэдняя школа".

У народным школьным музеі ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця” стала традыцыяй наладжваць сустрэчы  з цікавымі людзьмі, якія жывуць не толькі на Ільяншчыне, але і па ўсёй Беларусі. Творчыя сустрэчы са сваімі землякамі з’яўляюцца найбольш карыснымі для школьнікаў і настаўнікаў. А як жа ўсё пачыналася? Гэта пытанне не раз задавалі юныя   экскурсаводы. Адказ хацелася б пачуць з першых вуснаў. Пагэтаму на чарговае пасяджэнне клуба “Цікавыя сустрэчы” вырашылі запрасіць былога кіраўніка музея ”Вілейшчына літаратурная“, аднаго з яго заснавальнікаў  Розу Канстанцінаўну Шэрую.

Роза Канстанцінаўна была вельмі рада сустрэчы з вучнямі. І гэта зразумела: амаль ўсё яе жыццё прайшло ў сценах школы, сярод такой няўрымлівай і цікаўнай дзятвы.

“Школьны літаратурны музей, які быў адкрыты ў 1992 годзе,- пачала свой аповед Роза Канстанцінаўна, - вынік працяглай творчай, але захапляючай работы вучняў і педагогаў. Актыўны ўдзел ў стварэнні музея прынялі былы інспектар Вілейскага РАА Уладзімір Мікалаевіч Весялуха, настаўнікі беларускай мовы і літаратуры, былы дырэктар школы Ігар Мікалаевіч Соніч. І наогул, дапамагалі амаль усе настаўнікі школы. Нам пашанцавала і ў тым, што ў хуткім часе пасаду дырэктара заняў Ігар Аляксандравіч Юшко, таленавіты арганізатар, чалавек, зацікаўлены гісторыяй роднага краю. А калі за справу бяруцца такія апантаныя людзі, то добрых вынікаў доўга чакаць не прыходзіцца. У 2010 годзе музею быў нададзены статус ”народнага”.

Роза Канстанцінаўна падзялілася сваімі планамі. Яна многа чытае, працягвае пісаць і плануе выдаць зборнік вершаў, а таксама піша летапіс сваёй сям’і. Дзеці з задавальненнем слухалі новыя вершы аўтаркі. Нікога не пакінуў раўнадушным верш “Фатограф”, прысвечаны мужу Васілію Аляксеевічу, вершы “Ручэй”, “Слова” і іншыя.

Мудрая жанчына, вопытны педагог, Роза  Канстанцінаўна дзялілася жыццёвым вопытам, давала парады дзецям, расказвала пра прыгажосць і значэнне слова, заклікала вучняў у век Інтэрнэту не забываць кнігу, бо ўспрыняцце літаратурных твораў з папяровых старонак зусім іншае, больш глыбокае і асэнсаванае, чым з экрана манітора, разважала аб каштоўнасцях у жыцці кожнага з нас. У сваю чаргу, вучні расказвалі пра вучобу ў школе, працу ў музеі, дзяліліся сваімі планамі. Сустрэча прайшла ў форме шчырай гутаркі-дыялога.

Прыгожыя вершы і цёплыя словы нікога не пакінулі абыякавымі. Напрыканцы арганізатары сустрэчы і вучні  пажадалі Розе Канстанцінаўне натхнення, новых твораў і абавязкова здароўя!

                                Аксана Шушкевіч

Кіраўнік музея “Вілейшчына літаратурная”

15 лістапада на працягу ўсяго дня вучні  мелі магчымасць завітаць на свята «Восеньская этнакультурная гасцёўня»:

1. Прэзентацыя і выстава прылад працы беларусаў з школьнага музея ў актавай зале. 
   • 
2. Выстава малюнкаў навучэнцаў «Свята ўраджаю «Багач». https://www.youtube.com/watch?v=AkdULhr6qt4
   • 
3. Літаратурная замалёўка «На кірмашы». 

   https://www.youtube.com/watch?v=3KG4KF8aHDI 

14 кастрычніка ва ўстанове адукацыі прайшло свята “Матулі прысвячаецца”. У зале не было ніводнага вольнага месца. Да нас завіталі і мамы, і бабулі, для якіх вучні падрыхтавалі цікавую канцэртную праграму. Да віншаванняў далучылася Дзіцячая школа мастацтваў і тата – Амілаўскі Юрый Тадэвушавіч. Свята прайшло як адно імгненне. Усе прысутныя выходзілі з залы з усмешкай на тварах і добрым настроем.

20 верасня ва ўстанове адукацыі прайшоў Адзіны ўрок Памяці, прысвечаны 75-годдзю Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне.

На працягу дня настаўнікі і вучні былі ўдзельнікамі:

1.      выставы “Гісторыя Аднаго экспаната” пад назвай “Праведнік народаў свету – Мікалай Кісялёў”;
2.     конкурса юных чытальнікаў “Не забывай пра іх…” (3-4 класы);
3.     Літаратурна-музычнай кампазіцыі “Ты кажаш: я не ведаю вайны…”

Адзіны дзень інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі»

 6 верасня на працягу ўсяго дня вучні і педагогі завіталі на свята «Вераснёўская этнакультурная гасцёўня»:

Гісторыя школы з школьнага музея «Ільянскія далягляды».

Кіраўнік Л.Ф.Маркевіч

«Яго імя носіць школа». Экспанаты школьнага музея «Ільянскія далягляды»Кіраўнік Л.Ф.Маркевіч

«Імі ганарыцца школа». Экспанаты школьнага музея «Ільянскія далягляды»

Кіраўнік Л.Ф.Маркевіч

Конкурс юных чытальнікаў «Смак беларускай мовы» для навучэнцаў 1-4 класаў

Кіраўнікі настаўнікі пачатковых класаў Л.Р.Тумашэвіч, С.Р.Філістовіч, Т.Р.Маскаленка, Т.П.Максімовіч

Літаратурная замалёўка «Свята беларускага пісьменства» для навучэнцаў 6-11 класаў

Кіраўнікі настаўнікі беларускай мовы і літаратуры Т.Ю.Владыка, А.А.Шушкевіч

23 мая 2019 года прайшло пасяджэнне клуба “Цікавыя сустрэчы”, на якім  прысутнічалі Ценунин Уладзімір Яфімавіч, член саюза пісьменнікаў Беларусі, Кутас Мікалай Сямёнавіч, член саюза пісьменнікаў Беларусі.
Уладзімір Яфімавіч распавёў, што вершы і песні піша з дзяцінства. Самы першы верш "Песня аб Крычаве" быў надрукаваны ў часопісе "Бярозка" ў 1967 годзе. Самы першы зборнік "Пушчанскія галасы" быў выдадзены ў 2006 годзе. Яго дзейнасць даволі рознабаковая. Ён піша вершы, удзельнічае ў песенных міжнародных і рэспубліканскіх конкурсах. Друкуецца ў абласных і рэспубліканскіх газетах і часопісах. Лаўрэат VI віцебскага фестывалю «Лицедейство старого города", "Бардаўская восень-2005» (Польшча), дыпламант абласнога фестывалю «Напеў зямлі маёй" (2006), удзельнік «Грушэўскага фестывалю» і інш.
Ценунин Уладзімір Яфімавіч - член Саюза пісьменнікаў Беларусі (2014) і Саюза музычных дзеячаў Рэспублікі Беларусь (2009). У 2016 годзе быў узнагароджаны медалём Саюза пісьменнікаў Беларусі "За вялікі ўклад у літаратуру". Падчас сустрэчы пісьменнік іграў на гітары і спяваў песні ўласнага сачынення.
Кутас Мікалай Сямёнавіч распавёў пра тое, што падрыхтаваў да выдання новую кнігу, якая называецца "Кінем сум за плыт». Сустрэча атрымалася вельмі цікавай і пазнавальнай. 

13 мая нас у школу завіталі супрацоўнікі Вілейскага краязнаўчага музея Вольга Аляксандраўна Коласава і Андрэй Юр'евіч Каркотка. Яны прадставілі навукова-асветніцкі праект «Дарогамі вызвалення», прысвечаны 75-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Пад час сустрэчы быў прадэманстраваны дакументальны фільм пра Вялікую Айчынную вайну, прадстаўлены матэрыял аб ваенных падзеях, якія адбываліся ў Вілейскім раёне і менавіта на Ільяншчыне. Напрыканцы мерапрыемства супрацоўнікі музея правялі віктарыну з вучнямі.

Электронны блакнот «Выкарыстанне этнакультурных тэхналогій на вучэбных занятках»(скачать)

3 мая 2019 года Вайцяхоўскі Максім, навучэнец 11 класа, прымаў удзел у 12 Міжнароднай  навукова-практычнай канферэнцыі «Великая Отечественная война 1941-1945 годов в исторической памяти народа».

Па рашэнні журы Вайцяхоўскі Максім узнагароджаны Дыпломам 3 ступені за даследчую працу "Партызаны Вілейшчыны: іх імёны застануцца ў нашых сэрцах". Віншуем Вайцяхоўскага Максіма і яго настаўніка Акуліч А.Р.

У рамках рэалізацыі інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі» і выканання рашэнняў педагагічнага савета 23 красавіка намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце А.М.Міхалёнак правяла для педагогаў школы семінар-практыкум «Тэхналогія дапоўненай рэальнасці як рэсурс павышэння эфектыўнасці адукацыйнага працэсу і выніковасці рэалізацыі інавацыйнага працэсу».

Вясновая выстава работ навучэнцаў 

Глядзець па спасылцы

6 красавіка на агульнашкольным бацькоўскім сходзе навучэнцы 2 і 4 класаў са сваімі класнымі кіраўнікамі С.Р.Філістовіч і Л.Р.Тумашэвіч трымалі справаздачу па рэалізацыі інавацыйнага праекта. Літаратурная замалёўка «Сустракаем вясну» захапіла ўсіх прысутных.

5 красавіка адбыўся Адзіны дзень праекта «Вясновая этнакультурная гасцёўня»

1. Прэзентацыя і выстава сімвалаў беларускага арнамента ў актавай зале. Кіраўнік Н.І.Шабуня

2. Выстава малюнкаў навучэнцаў «Подых вясны». Кіраўнік Т.П.Максімовіч

3. Выстава і конкурс вырабаў навучэнцаў «Паслухайце, вясна ідзе». Кіраўнік Т.П.Максімовіч

4. Літаратурная замалёўка «Сустракаем вясну» для навучэнцаў 1-4 класаў.

Кіраўнікі Л.Р.Тумашэвіч і С.Р.Філістовіч

5. Школьны музей «Вілейшчына літаратурная» прадстаўляе літаратурна-музычную кампазіцыю «Вясна прыйшла! Жадаю шчасця, людзі!» для навучэнцаў 6-11 класаў.

Кіраўнік А.А.Шушкевіч

Дыпломам 3 ступені ў міжнародным конкурсе на лепшы літаратурны пераклад верша Максіма Багдановіча «Дистихи» узнагароджана Аксана Станіславаўна Гаўрылік, настаўнік абслуговай працы. 

Чорныя й светлыя дні ў лёсе звіваліся разам,

Толькі даўно ўжо яны ў небыццё адышлі.

Усё гэта дорага мне, бо сэрцу з гадамі здаецца,

Быццам чарнёны ўзор срэбра жыцця майго ўкрыў.

Пераклад на беларускую мову А.С.Гаўрылік

28 сакавіка 

Педагагічны савет «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі»

Мэта:
Сістэматызацыя тэарэтычных і прыкладных ведаў педагогаў па ўкараненні этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі

Задачы:
- вывучыць вопыт укаранення этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі педагогаў школы;

- прадэманстраваць некаторыя эфектыўныя формы і прыёмы выкарыстання этнакультурных тэхналогій настаўнікамі;

- спрыяць развіццю прафесійнай кампетэнтнасці педагогаў, павышэнню матывацыі да самаадукацыі ў вобласці этнакультурных тэхналогій і тэхналогій дапоўненай рэальнасці.

8 сакавіка навучэнцы 1-4 класаў прадставілі прысутным канцэртную праграму “Матулі прысвячаецца...”

25 лютага ў ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця” на базе музеяў “Вілейшчына літаратурная” і “Ільянскія далягляды” адбылося чарговае пасяджэнне клуба “Цікавыя сустрэчы”. Школу наведаў народны аматарскі калектыў аўтарскай песні «Імпэт». Рэпертуар калектыву разнастайны, але на гэты раз сустрэча прайшла пад знакам Года малой  радзімы. Кіраўнік «Імпэта»  Галіна Віктараўна Кутас  сваё выступленне пачала радкамі з верша паэта  і кампазітара з Нясвіжа Тамары Прыгун, з якой пазнаёміліся на свяце беларускага пісьменства ў Заслаўі.

Ты веліччу дзівосна край ахоплены

Азёр блакітам, зеленню травы.

Палётам птушак, белізною воблакаў,

Салодкім пахам кветак у двары.

Вядуць размову гай і поле шчодрае,

Калыша  дрэвы ветрык у бары.

Зямля мая, матуля мая родная,

Мне ёсць з табой пра што пагаварыць.

На сустрэчы прагучалі песні  пра Радзіму, родную Вілейку на словы Генрыха і Міколы Кутаса, музыку Галіны Кутас «Беларуская зямля», «О Беларусь».

У гэтым годзе Беларусь адзначае юбілейную дату - 75-годдзе свайго вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Ваенная тэма займае пачэснае месца ў творчасці народнага калектыву «Імпэт». Увазе слухачам была прапанавана песня на словы і музыку Галіны Кутас «Абеліскі».

З’яўляючыся членамі абласнога клуба самадзейных кампазітараў і паэтаў «Жывіца»  калектыў абменьваецца сваім музычным матэрыялам. Так у рэпертуары «Імпэта» з’явілася цудоўная кампазіцыя на словы і музыку Людмілы Журавай са Старых дарог «Невядомым салдатам», якая  была цудоўна выканана адным з салістаў калектыву Мікітам Палтарэцкім.

Сваю канцэртную праграму народны калектыў «Імпэт» завяршыў песняй  «Светлы май». 

Удзельнікі калектыву ў чарговы раз парадавалі публіку сваім  выступленнем. У час сустрэчы ў  зале панавала надзвычай цёплая эмацыянальная атмасфера. Яна дазволіла вучням яшчэ раз адчуць прыгажосць роднага беларускага слова.

21 лютага

Мова жывая, пакуль на ёй гавораць. Дзень роднай мовы — нагода яшчэ раз задумацца пра лёс і будучыню той, якую мы завём нацыянальнай і матчынай. У ДУА «Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця была пастаўлена задача так арганізаваць свята роднай мовы, каб да беларускасці ў гэты дзень дакрануўся кожны, ад першакласніка да дырэктара школы. На першым перапынку ў актавай зале адбылася літаратурная гасцёўня «Сэрцам роднага слова краніся». Пад песню паэта-земляка Івана Лашуткі «Край мой верасовы» на сцэну выйшлі вядучыя дзесяцікласнікі Ягор Забаронак і Ульяна Вярбіцкая, адкрылі Дзень роднай мовы словамі вядомага беларускага пісьменніка Уладзіміра  Караткевіча:

Хто забыў сваіх продкаў – сябе губляе.

Хто забыў сваю мову – усё згубіў.

Вядучыя пазнаёмілі слухачоў з гісторыяй ўзнікнення свята  і прапанавалі акунуцца ў чароўны свет роднай мовы, паслухаць, як гучыць яна не толькі на ўроках, але і ў выкананні навучэнцаў нашай школы. Вучні 6 класа Відус Вікторыя, Шалуха  Ксенія  і Кулеш Эльвіра  прачыталі  вершы беларускіх аўтараў Ніла Гілевіча, Петруся Броўкі, Юрася Свіркі,  у якіх  пастараліся перадаць пачуцці   лірычных герояў:  замілаванне беларускай мовай, шчырасць, гонар, перажываенне за яе лёс, жаданне аддаць за яе самае дарагое. І, на маю думку,  у іх гэта атрымалася.

На другім перапынку пад дэвізам «Гучы, гучы, родная мова»  прайшоў музычны калейдаскоп беларускай песні.  Вучаніца 3 класа  Станіслава Радаванавіч выканала беларускую народную песню «Ох і сеяла Ульяніца лянок», вучні 11 класа праспявалі песню «Простыя рэчы»,  і завяршыла праграму наша зорачка, удзельніца розных  конкурсаў  мастацкай самадзейнасці Мілана Амілаўская песняй «Welcome to my Belarus».

Трэці перапынак быў прысвечаны творчасці класіка  беларускай літаратуры Якубу Коласу. Вучні 6 і 7 класа чыталі ўрыўкі з паэмы «Сымон-музыка» і «Новая зямля».

На чацвёртым перапынку адбыўся конкурс самых юных чытальнікаў, вучняў 1-4 класаў. Выразна і шчыра чыталі самыя маленькія ўдзельнікі, вучні 1 класа Рэўко Ульяна і Літвіновіч Ілья.  Прыгожа і эмацыянальна атрымалася ў Літвіновіча Яўгена, Піскуна Мікалая, Кастрычэнкі  Яны.

У вясёлай сяброўскай атмасферы прайшоў конкурс  паміж вучнямі 8-11 класаў, камандамі   «Лічэбнік» і   «Прыметнік». Пры правядзенні конкурсу “Знаўцы беларускай мовы»  вучні праявілі актыўнасць, кемлівасць і эрудыцыю. 

Малайцы, дзеці! Трэба любіць і шанаваць сваю родную мову і літаратуру, ведаць і чытаць яе класікаў! Вось так і пачынаецца любоў да сваёй Радзімы.

Дапамаглі вучням арганізаваць дзень роднай мовы ў школе настаўнікі беларускай мовы і літаратуры: Ж.С.Судніковіч, Т.Ю.Владыка, А.А.Шушкевіч, Т.П.Максімовіч, С.Р.Філістовіч, Л.Р.Тумашэвіч і Т.Р.Маскаленка.

Навучэнцы 5- 7 класаў сталі гледачамі і ўдзельнікамі гульні "Размаўляем па-беларуску", якая адбылася 25 студзеня паміж мовазнаўцамі 6 і 7 класаў у актавай зале школы. Нагадаем, што першая гульня для вучняў 10 класа адбылася 14 снежня 2018 года. Сення дзесяцікласнікі пад кіраўніцтвам настаўніка беларускай мовы і літаратуры Т.Ю.Владыка арганізавалі разнастайныя конкурсы для прысутных. Справядлівае і кампетэнтнае журы (А.С.Гаўрылік і Ж.С.Судніковіч) ацэньвала адказы гульцоў.

Каманда 6 класа перамагла ў нялёгкай барацьбе з сямікласнікамі. Віншуем шасцікласнікаў і жадаем ім поспехаў! 

22 студзеня ў ДУА “Ільянская сярэдняя школа імя А.А.Грымаця” на базе музеяў “Вілейшчына літаратурная” і “Ільянскія далягляды” адбылося чарговае пасяджэнне клуба “Цікавыя сустрэчы”. Школу наведалі артысты літаратурнага тэатра "Слова" Зінаіды Феакціставай. Гучалі вершы,  песні, загадкі на беларускай мове. 
Зінаіда Уладзіміраўна  добра вядомая сярод дзіцячай і юнацкай аўдыторыі. З любоўю нясе артыстка сваім слухачам роднае слова, прывівае любоў да нацыянальнай літаратуры, гісторыі і культуры. Абаяльная і артыстычная Зінаіда Уладзіміраўна валодае  тонкім мастацкім густам і музычнымі здольнасцямі, аднолькава добра і выразна выконвае паэтычныя, гумарыстычныя і сатырычная творы.

За сваю самаадданую творчую дзейнасць Зiнаiда Уладзіміраўна Феакцiстава-Каладзяжная ўзнагароджана медалём Францыска Скарыны.
Сустрэча была цёплай і шчырай. Яна дазволіла вучням яшчэ раз дакрануцца да сапраўднага мастацтва беларускага слова.
Наталля Шабуня, кіраўнік музея “Ільянскія далягляды”.

Выстава вырабаў навучэнцаў і педагогаў «Зімовая казка» у рамках інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі».

ГЛЯДЗЕЦЬ на Calameo

12 студзеня на бацькоўскім сходзе навучэнцы 2 і 4 класаў пад кіраўніцтвам настаўнікаў пачатковых класаў С.Р.Філістовіч і Л.Р.Тумашэвіч прадэманстравалі прысутным музычную кампазіцыю "Свята ў нашай хаце". Юныя экскурсаводы 6 класа расказалі бацькам аб прыладах працы беларусаў. Зноў у школе гучала мілагучная і непаўторная, родная мова. 

Намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце А.М.Міхалёнак пазнаёміла законных прадстаўнікоў навучэнцаў з народнай педагогікай беларусаў як сродкам выхавання дзяцей.

 11 студзеня адбыўся адзіны дзень інавацыйнага праекта «Зімовая этнакультурная гасцёўня».

Навучэнцы 6 класа пад кіраўніцтвам Н.І.Шабуні падрыхтавалі прэзентацыю і выставу прылад працы беларусаў са школьнага музея ў актавай зале для навучэнцаў 1-11 класаў.

Майстар-класы рукадзельніц школы: Нікалаевай Алесі і Пятровай Вікторыі.

Выстава вырабаў навучэнцаў школы «Зімовая казка» у актавай зале для навучэнцаў 1-11 класаў.

Выставу падрыхтавалі вучні і педагогі школы пад кіраўніцтвам Т.П.Максімовіч.

Вучні 2 і 4 класаў са сваімі класнымі кіраўнікамі Л.Р.Тумашэвіч і С.Р.Філістовіч прадэманстравалі свае творчыя здольнасці ў  літаратурнай замалёўцы «Свята ў нашай хаце» для навучэнцаў 1-4 класаў.

 Наша школа  прымала ўдзел у  праекце «PROДворец», які быў арганізаваны калектывам Дварэцкай сярэдняй школы Дзятлаўскага раёна Гродненскай вобласці. Праект разлічаны на тое, што любоў да сваёй малой радзімы  дапаможа пазнаёміцца, згуртавацца, пасябраваць вучням і педагогам школ Беларусі, размешчаных у сельскай мясцовасці, на тэрыторыях якіх існуюць населеныя пункты з назвай Дварэц. Работа  над праектам садзейнічала развіццю цікавасці да гісторыі, даследаванням, матывацыі да навукова-пазнавальнай дзейнасці, павышэнню ўзроўню валодання інфармацыйна-камунікатыўнымі тэхналогіямі і выкарыстання сервісаў сеткі Інтэрнэт.

Па выніках працы наша школа стала пераможцам інтэрнэт-праекта «PROДворец». Віншуем вучняў, а таксама іх педагогаў Н.І.Шабуню, А.А.Шушкевіч.

20 снежня на базе музеяў “Вілейшчына літаратурная” і “Ільянскія далягляды” адбылося чарговае пасяджэнне клуба “Цікавыя сустрэчы” пад кіраўніцтвам Н.І.Шабуні і А.А.Шушкевіч. Аматары паэзіі шчыра  віталі таленавітую паэтку, перакладчыцу, журналіста “Рэгіянальнай газеты”,  зямлячку і былую  настаўніцу школы Ярашонак Аксану Мікалаеўну.

Аксана Мікалаеўна піша вершы з дзіцячых гадоў,  яшчэ  ў школе пачала друкавацца.У 1998 годзе ў газеце “Чырвоная змена” быў надрукаваны  верш “Дзе Радзіма мая”, пазней у часопісе “Першацвет” з’явіўся і верш пра родны горад Маладзечна. Яна ўдзельнічае і перамагае ў розных паэтычных конкурсах. З 2015 года з’ўляецца членам Саюза пісьменнікаў Беларусі.

Паэтка расказала прысутным пра сябе, пра сваю творчасць, як пішуцца вершы  і адкуль чэрпаецца натхненне.  Прачытала некалькі сваіх  вершаў. Мабыць таму, што належаць жаночаму пяру, яны такія шчырыя, пранікнёныя, такія незвычайна добрыя і  зразумелыя. Паэтка не толькі натхнёна чытала свае творы, але і спявала, іграла на гітары. Распавяла Аксана Ярашонак пра сваю журналісцкую дзейнасць у «Рэгіянальнай газеце”, пра свае паездкі на Украіну і Латвію. Аповед суправаджаўся паказам фотаздымкаў.

А вучні чыталі вершы, задавалі пытанні, з задавальненнем слухалі песні і творы ў выкананні Аксаны Мікалаеўны. І зноў гучала родная мова, таму што, як трапна заўважыў Генадзь Бураўкін, "там, дзе не шануюць роднай мовы, мялеюць рэкі, нішчацца дубровы, народ той мёртвы, а той край нямы".

Першая гульня для вучняў школы "Размаўляем па-беларуску" адбылася 14 снежня. Вучні 10 класа з задавальненнем адказвалі на пытанні, перакладалі словы і тлумачылі фразеалагізмы. Адным словам, усе прысутныя размаўлялі па-беларуску.

7 снежня гісторыка-краязнаўчы музей “Ільянскія далягляды” наведалі вучні і настаўнікі з Калачаўскага ВПК д/с- СШ Лагойскага раёна.  Экскурсію пад кіраўніцтвам Н.І.Шабуні праводзілі вучні з 6 і 7 класаў . Кожнаму з іх удалося зацікавіць гасцей сваім выступленнем. Госці з захапленнем разглядалі экспанаты музея. Напрыканцы падзяліліся сваімі ўражаннямі.

 

Да 28 снежня 2018 года  каманда школы прымае ўдзел у сеткавым праекце «PROДварэц», прысвечанага Году малой радзімы і накіраванага на павышэнне цікавасці вучняў да культурна-гістарычнай спадчыны, традыцый роднага краю. Куратарамі каманды навучэнцаў з'яўляюцца кіраўнікі школьных музеяў Н.І.Шабуня і А.А.Шушкевіч.

 

10 лістапада на бацькоўскім сходзе навучэнцы 2 і 4 класаў пад кіраўніцтвам настаўнікаў пачатковых класаў С.Р.Філістовіч і Л.Р.Тумашэвіч спявалі беларускія песні ў сучаснай апрацоўцы, чыталі вершы беларускіх паэтаў. Зноў у школе гучала мілагучная і непаўторная, родная мова. 

Намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце А.М.Міхалёнак расказала законным прадстаўнікам навучэнцаў аб рэалізацыі інавацыйнага праекта.

Адзіны дзень інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі»

9 лістапада ў нашай школе адбылася «Восеньская этнакультурная гасцёўня».

Навучэнцы 6 класа пад кіраўніцтвам Н.І.Шабуні падрыхтавалі прэзентацыю і выставу прылад працы беларусаў са школьнага музея ў актавай зале для навучэнцаў 1-11 класаў.

Т.П.Максімовіч разам са сваімі гурткоўцамі прадставіла выставу малюнкаў навучэнцаў «Мастачка Восень зноў малюе…» у актавай зале для навучэнцаў 1-11 класаў.

Вучні 2 і 4 класаў са сваімі класнымі кіраўнікамі Л.Р.Тумашэвіч і С.Р.Філістовіч прадэманстравалі свае творчыя здольнасці ў  літаратурнай замалёўцы «Свята хлеба» для навучэнцаў 1-4 класаў.

Літаратурная кампазіцыя «Восень – пагод восем» для навучэнцаў 6-11 класаў была створана пад кіраўніцтвам Т.Ю.Владыка, А.А.Шушкевіч.

З мэтай паспяховай рэалізацыі інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі»  вучні школы з 20 кастрычніка па 28 снежня 2018 года прымаюць удзел у сеткавым праекце «PROДварэц», прысвечанага Году малой радзімы і накіраванага на павышэнне цікавасці вучняў да культурна-гістарычнай спадчыны, традыцый роднага краю. Куратарамі каманды навучэнцаў з'яўляюцца кіраўнікі школьных музеяў Н.І.Шабуня і А.А.Шушкевіч.

8 кастрычніка 2018 года

У рамках рэалізацыі інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі» працягвае сваю працу клуб «Юных экскурсаводаў» пад кіраўніцтвам Н.І.Шабуні. У школьным музеі "Ільянскія далягляды" адбылася экскурсія ”Вілія і яе берагі”: па слядах экспедыцыі графа Тышкевіча". Юныя экскурсаводы паведамілі наведвальнікам, што ў 1957 годзе Канстанцін Тышкевіч праплыў па Віліі ад вёскі Камена Вілейскага павета да Коўна, месца ўпадзення ракі ў Нёман. У час падарожжа ён пабываў у многіх месцах і мястэчках, на некалькі дзён затрымаўся ў горадзе Вілейка.

24 верасня 2018 года на базе ДУА «Акадэмія паслядыпломнай адукацыі» (г. Мінск) адбыўся рэспубліканскі семінар «Інавацыйны праект: арганізацыйна-ўпраўленчая і метадычная дзейнасць: механізмы яе ажыццяўлення». Удзельнікамі семінара сталі прадстаўнікі ўстаноў адукацыі, якія прыступілі да рэалізацыі інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі» (2018–2022 гг.). Нашу ўстанову адукацыі прадстаўляла А.М.Міхалёнак, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце. Кансультант праекта Т.Ф.Пашковіч расказала пра арганізацыйна-ўпраўленчую і метадычную дзейнасць пры рэалізацыі праекта. Дацэнт кафедры пачатковай адукацыі і лінгвадыдактыкі Д. А. Доўгаль падзяліўся з прысутнымі на семінары калегамі вопытам выкарыстання адукацыйных квестаў у фарміраванні этнакультурнай кампетэнцыі навучэнцаў.

У рамках рэалізацыі інавацыйнага праекта «Укараненне этнакультурных тэхналогій для пашырэння і ўзбагачэння адукацыйнага асяроддзя ўстановы адукацыі» у верасні 2018 года працягвае сваю працу клуб «Цікавыя сустрэчы» пад кіраўніцтвам Н.І.Шабуні. У школьным народным краязнаўчым музеі «Ільянскія далягляды» адбылася сустрэча нашых навучэнцаў з вядомым мастаком і краязнаўцам Барысам Барысавічам Цітовічам і яго жонкай Валянцінай Цітовіч. Вучні шостага і адзінаццатага класаў з вялікай цікавасцю слухалі гэтых таленавітых людзей, якія ўжо чацвёртае дзесяцігоддзе жывуць у маляўнічай вёсцы Заброддзе Вілейскага раёна, дзе пад адкрытым небам створаны імі музей Першай сусветнай вайны.

У год “Малой радзімы”  у нашай школе адбылася шчырая размова на роднай мове паміж рознымі пакаленнямі пра гісторыю роднага краю, пра цікавых людзей, якія яе ствараюць.

 https://youtu.be/sudVsdzr12s